Alice in Wonderland

Έστω και αργοπορημένα την είδα. Κάποιοι από εσάς θα ξέρουν ήδη την αδυναμία που έχω στον Tim Burton και ορισμένοι σαφώς λιγότεροι μάλλον θα θυμάστε πως το Sweeney Todd είχε τοποθετηθεί στη λίστα με τις δέκα αγαπημένες μου ταινίες για την κινηματογραφική σεζόν 2007-2008. Η επόμενη δουλειά του ήταν η μεταφορά της περιβοήτης Αλίκης που πήγε στη χώρα των θαυμάτων που όλοι την έχουν ακούσει, την αναφέρουν συχνά αλλά αυτό δεν σημαίνει πως την έχουν διαβάσει και όλοι. Προσθέτει και λίγα στοιχεία από το Through the Looking Glass( σαν εκείνο το επεισόδιο στο Lost) που για όσους δεν γνωρίζουν είναι ακόμα ένα βιβλίο του συγγραφέα της Αλίκης Lewis Carroll.

To βιβλίο για όσους δεν γνωρίζουν πραγματεύεται τη φυγή από τη βαρετή ζωή σε κόσμους διαφορετικούς, φανταστικούς, πιο όμορφους και πιο ενδιαφέροντες. Η Αλίκη αποκοιμιέται στον κήπο της και μονομιάς βρίσκεται σε ένα κόσμο όπου ο χρόνος δεν κυλάει γιατί πάντα είναι η ώρα για να πιούνε τσάι, τα άσπρα τριαντάφυλλα μπορούν εύκολα να βαφούν κόκκινα, το μέγεθος του σώματος της μπορεί να αλλάζει κατά βούληση. Μικρό σε έκταση βιβλίο με τους χαρακτήρες που παρουσιάζονται σε αυτό να αναφέρονται επιγραμματικά χωρίς να τους γνωρίζουμε σε βάθος.

Ο Burton από την άλλη είναι ο καλύτερος σύγχρονος παραμυθάς που έχει αφηγηθεί συγκινητικές και μακάβριες ιστορίες, μας έχει κάνει να ανατριχιάσουμε με το μαύρο χιούμορ του, να κλάψουμε ζώντας το δράμα των ηρώων του, να τον απολαύσουμε μέχρι το μεδούλι. Μοιάζει σαν η ιδανική λύση για να αναλάβει το εγχείρημα της μεταφοράς στη μεγάλη οθόνη και να έχει το ιδανικό αποτέλεσμα. Η παρέα του δεν αλλάζει γιατί τόσο η συζυγός του Helena Bonham Carter όσο και το κινηματογραφικό του ήμισυ Johnny Depp συνεχίζουν να τον συντροφεύουν λες και προσπαθούν να φτιάξουν την καλλιτεχνική Αγία Τριάδα των παραμυθιών.

Υπάρχει κάτι που κάνει εντύπωση αρνητική ή θετική; Ναι για εμένα υπάρχει και οφείλω να την αναφέρω πρώτη από όλες. Ο πιο αδύναμος κρίκος της υπόθεσης είναι για πρώτη φορά ο Depp λόγω της ερμηνείας του που χωρίς να είναι κακή δεν έχει να δώσει πολλά πράγματα ούτε έχει τα φόντα να μείνει στο μυαλό των θεατών. Μας έχει καλομάθει με τις εξαιρετικές του ερμηνείες πότε παριστάνοντας τον ''ιδιαίτερο'' Willy Wonka ή τον διψασμένο για εκδίκηση φονικό κουρέα και ο τρελό Κάπελας μοιάζει λίγος μπροστά τους. Έχει καλή αίσθηση του χιούμορ, ξεχνιέται καμιά φορά και χάνει τα λογικά του αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτός που κερδίζει τις εντυπώσεις. Ίσως είναι καλό να τον βρίσκουμε και καμιά φορά πίσω από Carter που έχει κατηγορηθεί πολλάκις ότι οι γνωριμίες παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στην καριέρα της από το ταλέντο. Υποδυόμενη την κακιά βασίλισσα δίνει ένα γερό χαστούκι στους επικριτές της με την αμεσότητα που τη διακρίνει και με την εναλλαγή από το φόβο στη διακωμώδηση λόγω της παράνοιας που τη χαρακτηρίζει. Από κοντά ακολουθεί και η νεαρή Mia Wasikowska στον πρωταγωνιστικό ρόλο που αρχίζει να λάμπει από τη στιγμή που γίνεται πιο δυναμική και παίρνει την κατάσταση στα χέρια της.

Ο τρίτος κρίκος της αλυσίδας, ο Burton, σε ρόλο Πατέρα στην τριάδα συνεχίζει να είναι ο στυλοβάτης και η κύρια δύναμη του εγχειρήματος και για ακόμα μια φορά κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να μας εντυπωσιάσει με τα τοπία και τα πανέμορφα χρώματα που χρησιμοποιεί μην αφήνοντας κανέναν παραπονούμενο στον τομέα της αισθητικής. Τα παράπονα που υπάρχουν οφείλονται κυρίως στην έλλειψη κυνισμού, μαυρίλας, μιας πιο μουντής ατμόσφαιρας χαρακτηριστικής του σκηνοθέτη και αποδίδεται κυρίως στους περιορισμούς που του επέβαλλε η συντηρητική Disney. Δεν μπορώ να γνωρίζω αν αληθεύουν αυτές οι εικασίες καθώς ανήκω στην κατηγορία εκείνων που ανέμεναν μια περισσότερο γοτθική και μακάβρια προσέγγιση χωρίς κάποιον ουσιαστικό λόγο.

Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι. Ο πρότερος καλλιτεχνικός βίος του σκηνοθέτη προϊδεάζει για νοσηρές και σκουρόχρωμες καταστάσεις το βιβλίο όμως κινείται σε εντελώς διαφορετικούς δρόμους. Μια αντίστοιχη περίπτωση ήταν ο Τσάρλι και το εργοστάσιο σοκολάτας ένα παραμύθι διδακτικό μεν καθόλου σχετικό με τις δημιουργίες του Burton δε. Σε εκείνο ο σκηνοθέτης επέλεξε πιο ανάλαφρη δημιουργική οδό τονίζοντας τις γραμμές και τα νοήματα του βιβλίου. Γιατί σώνει και καλά να μην ακολουθήσει την ίδια τακτική και με την Αλίκη; Οι διαφορετικές δημιουργίες συνηθίζονται και συναντώνται συχνά στο έργο του δίνοντας μια ποικιλία και αποφεύγοντας το χαρακτηρισμό του μονότονου δημιουργού. Το εργοστάσιο σοκολάτας και εκείνο δεν είχε αρέσει σε όλους το ίδιο συμβαίνει και με την Αλίκη. Οποιαδήποτε στροφή στην καριέρα ξενίζει αλλά ο υποφαινόμενος είχε ενθουσιαστεί τότε και το ίδιο του συνέβη και τώρα.

Στο μικρό λογοτεχνικό κείμενο χρειάζονται απαραιτήτως προσθήκες για να γίνει μεγάλου μήκους ταινία και η Linda Woolverton που έχει αναλάβει τη σεναριακή επιμέλεια το γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα. Αξιοποιεί όλες τις δυνατότητες και τους χαρακτήρες του βιβλίου, υπερτονίζοντας τους και αφήνει αναλλοίωτα τα μηνύματα και τα νοήματα που είχε σκοπό να περάσει αρχικά ο συγγραφέας. Σίγουρα δεν είναι και τα πιο δύσκολα προς κατανόηση, σίγουρα ο διδακτισμός λειτουργεί εξώφθαλμα αλλά κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως είναι μια ευχάριστη δημιουργία που δεν παίζει με τα νεύρα και τη νοημοσύνη του θεατή. Το χιούμορ ρέει άφθονο, η αγωνία και η ένταση επικρατούν, η Αλίκη φέρνει κάπως σε επαναστάτρια που αφυπνίζει το λαό και ρίχνει το κατεστημένο, πως μπορεί να μην έχει ενδιαφέρον η συγκεκριμένη δημιουργία; Σε αφήνει με το γλυκό χαμόγελο και σου πιστοποιεί πως ο Tim Burton εξακολουθεί να είναι μεγάλος δημιουργός. Και το πολύ σκοτάδι κουραστικό καταντάει. Αφεθείτε στη μαγεία της.