Υπερφόρτωση μυαλού

Έψαχνα να βρω κάποιον καλό τίτλο αλλά τίποτα. Τελικά προτίμησα τον κάπως αδόκιμο που διαβάσατε πριν λίγο. Αναφέρομαι στην Τρίτη που μας πέρασε. Δυστυχώς δεν πρόλαβα να γράψω χθες αλλά σήμερα περιμένοντας και το νέο λοστ έχω αρκετό χρόνο μπροστά μου. Κόλλησε αυτό στο 98%. Δεν το σκέφτομαι όμως για να μην το γρουσουζέψω. Λεπτομέρειες για αυτό το μεσημεράκι. Η Τρίτη που λέτε μου προσέφερε ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών και σκέψεων. Η αφορμή φυσικά δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο από δύο ταινίες και ένα βίβλιο. Οφείλω να προειδοποιήσω ότι για μερικούς η συγκεκριμένη ανάρτηση θα είναι "ψευτοκουλτουριάρικη", δήθεν, και καλά προοδευτική και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Τέτοιους συνήθως χαρακτηρισμούς αποδίδει ο συνομιλητής όταν διαφωνεί αλλά έχει ξεμείνει από επιχειρήματα. Είναι πιο εύκολα να μειώσεις το διπλανό σου παρά να υπερασπιστείς τη γνώμη σου. Δεν πειράζει. Μέσα στη ζωή είναι και αυτά. Κάθε σχόλιο καλοδεχούμενο.

Πρωινό ξύπνημα λοιπόν και ταινία στο dvd. Παλιά Ελληνική με τίτλο Άγγελος. Βραβευμένη σε φεστιβάλ, χρηματοδοτούμενη από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου μου κίνησε το ενδιαφέρον. Σκηνοθέτης ο κύριος Κατακουζηνός. Ναι έκανα τον παραλληλισμό με τον Χάρη Ρώμα και ομολογώ πως μου ξέφυγε ένα χειλάκι. Η πρώτη ταινία που είδα από τον συγκεκριμένο ήταν η Ζωή. Χαζή και υστερική. Από αυτές που θέλουν να πουν πολλά και στο τέλος δεν λένε τίποτα. Προσπαθεί να απεικονίσει μια διαφορετική πλευρά της Αθήνας, την θέση που κατέχουν το μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα προβλήματα μέσα σε μια σχέση και καταλήγει να είναι γεμάτη αντιπαθητικούς ήρωες και μίζερες καταστάσεις. Ο Άγγελος πάλι ήταν η πρώτη Ελληνική ταινία που είχε θέμα ξεκάθαρα την ομοφυλοφιλία. Είχα ένα μικρό δισταγμό όταν ξεκίνησα να τη βλέπω. Με δεδομένη την προηγούμενη μου θέαση θεώρησα ότι επρόκειτο να δω νευρικές αδερφές που τρέχουν γύρω γύρω, προκαλούν ασύστολα και ρίχνουν τις ευθύνες στη δήθεν συντηρητική κοινωνία. Με το τέλος δεν ενθουσιάστηκα. Σίγουρα είναι καλογυρισμένη, μη συνηθισμένη αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να την τοποθετήσω σε αυτό που λέω πέντε αγαπημένες μου Ελληνικές ταινίες.

Καλύτερα βέβαια να μην σχολιάσω τα τεχνικά μέρη της ταινίας αλλά την ιστορία της. Δεν ήξερα πως είναι αληθινή ιστορία. Κάπου εδώ πρέπει να ευχαριστήσω τη Βίκυ ή αλλιώς αδερφή της foynio ή αλλιώς κινητή εγκυκλοπαίδεια γνώσεων κινηματογράφου. Μπορείτε και εσείς εύκολα να πατήσετε στο youtube μηχανή του χρόνου άγγελος και να βρείτε όλες τις πληροφορίες και τις αντιδράσεις που προέκυψαν. Ας μείνω σε ένα σχόλιο από κάποιο χρήστη. Λίγο πολύ λέει ότι η παρακμή της κοινωνίας μας οφείλεται στην ηρωοποίηση τραβελιών, παιδεραστών και λοιπών εγκληματιών. Το να γίνεσαι ταινία βέβαια ισοδυναμεί με το να γίνεσαι ίνδαλμα και πρότυπο; Δεν το νομίζω. Το να αντιμετωπίζεις ένα απάνθρωπο και βάρβαρο γεγονός μέσα από μια διαφορετική οπτική γωνία είναι εγκληματικό και απαγορευμένο; Όπως έγραφα και στο review του Hannibal Rising κατάφεραν να μας παρουσιάσουν ένα συμπαθητικό καννίβαλο. Μετά από αυτό όλα μπορούμε να τα περιμένουμε. Το γεγονός ότι ένας δολοφόνος ωθήθηκε από κάποιες επικρατούσες συνθήκες να διαπράξει το έγκλημα δεν αναιρεί την τιμωρία του και τις επιπτώσεις που επιβάλλεται να έχει αυτή του η πράξη. Μου φέρνει στο μυαλό και μια άλλη παρόμοια θεματικά ταινία το Eduart. Εκεί να δείτε χαμός με τον εγκληματία Αλβανό που έγινε ήρωας. Να πω την αλήθεια εμένα μου έβγαλε το ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα. Ο συγκεκριμένος όπως παρουσιάστηκε στην ταινία ήταν κάργα αντιπαθητικός και υπεροπτικός και σε κανένα σημείο δεν προκαλούσε την παραμικρή συγκίνηση. Έχω τις αμφιβολίες μου πάντως για το αν όλοι αυτοί που χαρακτηρίζουν τόσο εύκολα τέτοιου είδους ταινίες έχουν μπει στον κόπο να τις δουν κιόλας. Η αιτία για όλα αυτά τα σχόλια δεν μπορεί να παρά να είναι η αποστροφή που λίγο πολύ έχουμε οι περισσότεροι για τη διαφορετικότητα. Καλός Αλβανός και τραβέλι με αισθήματα δεν υπάρχουν. Δολοφόνος ο ένας λάθος της φύσης ο άλλος. Μη ξεφύγω και πολύ ήδη το παράκανα.

Καλά λοιπόν όλα αυτά που λέω, καλή και η αντιμετώπιση από το δημιουργό, αλλά όταν μιλάμε για αληθινές ιστορίες οι αντιδράσεις θα είναι αναμενόμενες. Οι πιο λογικές για εμένα δεν είναι παρά εκείνες των συγγενών ή και των ίδιων που βλέπουν τη ζωή τους στις οθόνες. Με τον Άγγελο υπήρξαν κυρίως τέτοιου είδους αντιδράσεις. Το περιεχόμενο της μπορεί να χαρακτηριστεί εμπρηστικό και προκλητικό αλλά δεν ήταν ο κύριος λόγος αντίδρασης ενάντια στην ταινία. Το παράπονο του ανθρώπου που σκότωσε στην πραγματική ζωή τον εραστή ήταν οι αλλαγές που έγιναν στον εαυτό του. Δεν είχε ντυθεί ποτέ τραβεστί, η οικογένεια του δεν ήταν προβληματική, η αδερφή του δεν ήταν άρρωστη. Αντίκρισε κάποιον διαφορετικό από τον ίδιο. Με το δίκιο του να παραπονεθεί και ακόμα πιο σωστά να επισημάνει την αλήθεια. Το πρόβλημα που με απασχολεί είναι αν μερικές ή και πολλές διαφοροποιήσεις είναι ικανές να απαγορεύσουν την κυκλοφορία μιας ταινίας. Ξέρω θα μου πείτε αν έβγαζαν λάθος εικόνα για τον πατέρα σου ή για εσένα θα επέτρεπες να βγει στις οθόνες τέτοια ταινία ή θα έβριζες θεούς και δαίμονες; Η απάντηση μου είναι μακάρι κάποια στιγμή να ζούσα κάτι τόσο έντονα που θα κέρδιζε κάποιον σκηνοθέτη. Φυσικά αν έβαζε παραπανίσιες καταστάσεις θα δήλωνα πως δεν έχουν καμιά σχέση με τη ζωή μου. Δεν νομίζω να τον κυνηγούσα πάντως. Υποθετική βέβαια η κουβέντα και φυσικά δεν μπορώ να είμαι σίγουρος αν θα αντιδράσω έτσι. Λογικά σκεπτόμενος όμως και αφού συνηθίζω να βλέπω και στην τηλεόραση αληθινές ιστορίες(βλέπε Δέκατη Εντολή) δεν έχω κάποιο λόγο να απορρίψω μια ενδεχόμενη ιστορία με κύριο πρόσωπο εμένα ή κάποιο συγγενή μου. Αν ποτέ γίνω ταινία και κλαίγομαι στα παράθυρα σας εκλιπαρώ να με γιαουρτώσετε. Το πιο πρόσφατα παράδειγμα ταινίας βασισμένη σε αληθινή ιστορία είναι ο Όμηρος. Μέτρια ταινία που προδίδει τον εαυτό της σε πολλά σημεία. Σάλος και τότε. Το γιατί έχουν σταματήσει να γυρίζονται είναι πολύπλοκο θέμα. Η πιο απλή εξήγηση είναι ο φόβος για την κατακραυγή. Θα δούμε παρόμοια στο μέλλον; Η σημερινή κοινωνία προσφέρεται πάντως. Του χρόνου θα δείξει ο Κοκκινόπουλος τον τύπο που κρατούσε το κεφάλι της γυναίκας του; Θα γίνει ποτέ ταινία η δολοφονία του Γρηγορόπουλου όπως σωστά λέει και η Βίκυ; Θα πέσουν πολλές σφαλιάρες τότε; Ο χρόνος θα δείξει.

Απόγευμα πλέον και έφτασε η ώρα για τον ορισμό του δήθεν. Μετά από καιρό που ξεκίνησα την ανάγνωση έφτασα στο τέλος του βιβλίου ο Πύργος. Κάφκα ο συγγραφέας. Ο άνθρωπος που αντιμετωπίζεται από μια μεγάλη μερίδα του κοινού σαν ένας τύπος που έγραφε ανοησίες που τα κείμενά του στερούνται κάθε νοήματος και που φυσικά απευθύνεται μόνο στους διανοούμενους που βλέπουν ένα άσπρο φόντο και οραματίζονται διεθνείς εκκλήσεις για ειρήνη και πλήρη ισότητα. Ο Πύργος προσφέρεται για παρεμφερή σχόλια. Σε αντίθεση με τη Δίκη δεν έχει ξεκάθαρη δομή και σαφή νοήματα. Η Δίκη περιστρέφεται γύρω από το αίσθημα ενοχής και πως μπορεί να κυριεύσει τον άνθρωπο ακόμα και όταν είναι εντελώς αθώος. Έχω γράψει για αυτήν στο σάιτ της παρακμής(fititis.gr). Ο Πύργος από την άλλη πως να το θέσω διακριτικά; Είναι απροκάλυπτα μισοτελειωμένος. Σκέψου να διαβάζει κάποιος αναγνώστης ότι ο Κ. συνάντησε την μάνα του τύπου και αυτή του είπε με θυμωμένη φωνή τα παρακάτω λόγια. Αυτό. Ποτέ δεν μάθαμε τι λόγια του είπε. Για αυτό το λόγο σε μια παλιότερη έκδοση οι τελευταίες ογδόντα σελίδες δεν υπήρχαν για να μην υπάρχει αυτή η αίσθηση. Αυτό βέβαια αποτέλεσε ασέβεια προς τον συγγραφέα. Καλύτερα να διαβάσεις όσα πρόλαβε να γράψει για να αποκτήσεις μια καλύτερη εικόνα για το έργο του και ας μην έχει τέλος παρά μια πετσοκομμένη έκδοση.

Δεν έχει λοιπόν τέλος και σε γενικές γραμμές δεν βγάζει κανένα νόημα. Γιατί να το διαβάσω λοιπόν; Αν σκέφτεστε έτσι καλύτερα αγοράστε και πάλι το Illuminati. Με την ταινία τώρα που βγαίνει όλο και κάποια καινούρια καλογυαλισμένη έκδοση θα υπάρξει. Το σύμπαν του Κάφκα είναι κάπως ιδιότροπο. Δεν ενδιαφέρεται για εξηγήσεις και απαντήσεις. Μπαίνεις μέσα του και ή ταυτίζεσαι μαζί του ή το απορρίπτεις αμέσως. Στη δεύτερη περίπτωση όμως δεν το κατηγορείς ούτε το ξεφτιλίζεις. Εκτίθεσαι ανεπανόρθωτα έτσι. Το λέω για πολλοστή φορά. Ότι δεν κατανοούμε ή δεν είναι του γούστου μας δεν πάει να πει ότι είναι και μούφα. Ο Πύργος ξεκινάει με παρεμφερή τρόπο με τη Δίκη κάνοντας σχολιασμό στην γραφειοκρατεία και στις ανώτερες υπηρεσίες και καταλήγει να είναι μια συνεχής διάψευση των πάντων. Όλοι οι χαρακτήρες, όλες οι καταστάσεις ακόμα και οι πιο προφανείς δεν είναι αυτό που φαίνονται. Διαφορετικές ματιές και πολλαπλές προοπτικές ακόμα και για τα πιο αυτονόητα. Ένας κόσμος που σε μπερδεύει και σου προκαλεί σύγχυση. Φυσικά και είναι καλογραμμένο. Αυτό έλειπε. Η ματαιότητα κυριαρχεί. Σύμφωνα με ένα φίλο του Κάφκα που είχε ακούσει αποσπάσματα το τέλος του βιβλίου είναι ο θάνατος του Κ. την στιγμή που του επιτρέπεται η παραμονή στο χωριό και η είσοδος στον πύργο. Δηλαδή ένας άνθρωπος που τριγυρνάει στα τυφλά και στο τέλος πεθαίνει. Ναι έτσι θα το αντιμετωπίσουν ορισμένοι. Και ναι σας προειδοποίησα ήδη ότι η ανάρτησε είναι "ψευτοκουλτουριάρικη". Κατηγορήστε τον εαυτό σας που συνεχίσατε το διάβασμα. Επόμενο βιβλίο η Μεταμόρφωση. Ίσως έρθει σύντομα και στο blog.

Πέρασε αρκετή ώρα. Ήδη κουράστηκα ενώ δεν έγραψα για το τρίτο και πιο αγαπημένο σκέλος της μέρας. Το λοστ εξακολουθεί να βρίσκεται στο 98% και μου σπάει τα νεύρα. Ευτυχώς δεν έχουν βγει ακόμα οι υπότιτλοι. Θα έσερνα πολλά σιχτίρια. Δύναμη θετικής σκέψης για να βρεθούν πηγές και περνάμε στο βράδυ της Τρίτης. Η δεύτερη ταινία που έλεγα. Σινεμά,Ολύμπιον και Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης. Φοβερός και τρομερός Κάουφμαν που για πρώτη φορά ανέλαβε και τη σκηνοθεσία. Μηδενίζοντας για ακόμα μια φορά το έργο λες ένα δεν κατάλαβα τίποτα, απορώ αν κατάλαβε τίποτα και ο σεναριογράφος και τελείωσες την εμπεριστατωμένη σου κριτική. Αφηρημένες ταινίες που μοιάζουν με κολλάζ έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε. Φυσικά και δεν είναι όλες πετυχημένες. Σύγχρονος δάσκαλος του είδους ο Ντέιβιντ Λίντς. Το όνομα του έχει ταυτιστεί με την παράνοια και με τις ακαταλαβίστικες ταινίες. Η αισθητική τους ανωτερότητα όμως είναι που τις κάνει να ξεχωρίζουν. Ο Κάουφμαν δεν ακολουθεί αυτό τον δρόμο αλλά χαράζει τη δική του προσωπική πορεία. Είναι σκηνοθετικά άπειρος. Δεν έχει το μαγικό άγγιγμα του Γκοντρύ ή του Jonje που έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν. Του έχουν όμως αφήσει το στίγμα τους. Χαρακτηριστική η σκηνή με το τατούαζ της κόρης που απεικονίζει ένα λουλούδι και αυτό ρίχνει τα πέταλα του στο κρεβάτι που είναι ξαπλωμένη. Έχει δυνατές σκηνές όπως το φλεγόμενο σπίτι και το ημερολόγιο αλλά σίγουρα δεν ξεχωρίζει λόγω σκηνοθεσίας. Τα πλάνα είναι καλά, αλλά είναι και συνοδευτικά της ιστορίας που εξελίσσεται. Δεν είναι αυτά που κάνουν το παραπάνω βήμα.

Τι είναι λοιπόν η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης. Μήπως είναι το στο μυαλό του Τσάρλι Κάουφμαν; Είναι μήπως η ξέφρενη συνέχεια του Adaptation; Είναι η σύνοψη όλων των ιδεών του Κάουφμαν; Είναι όλα αυτά μαζί; Τέρμα οι ερωτήσεις. Η απάντηση είναι μονολεκτική. ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ. Αυτό ακριβώς είναι και τίποτα άλλο. Προχθές την είδα. Χθες ήθελα να τη ξαναδώ. Σήμερα το ίδιο. Ξαναπηγαίνω σινεμά χωρίς δεύτερη σκέψη. Την είχα κατεβάσει παλιότερα επειδή είχε ακουστεί ότι δεν θα προβληθεί στους κινηματογράφους. Τελικά βρήκε την θέση της στο πρόγραμμα και το άφησα το dvd να αραχνιάσει. Χθες το ξαναβρήκα αλλά υπήρξε ένα μικρό πρόβλημα με τους υπότιτλους και μου στέρησε τη χαρά να το δω και πάλι. Μακάρι να συνεχίσει να παίζεται και την επόμενη βδομάδα ώστε να το δω και δεύτερη φορά. Η ταινία τα έχει μέσα όλα. Ξεκινάει από την Woody Allenική προσέγγιση του Adaptation και της δίνει το σουρεαλισμό του Φελίνι. Η ψυχανάλυση δεν γίνεται κοιτώντας τον εαυτό σου στον καθρέφτη και παρατηρώντας τα μειονεκτηματά σου αλλά μόνο μέσα στο πιο βαθιά μέρη του εγκεφάλου. Γρήγορες εναλλαγές σκηνών στην αρχή όπως ακριβώς γρήγορες είναι και οι σκέψεις μας. Από το ένα θέμα στο άλλο, χωρίς να υπάρχει απαραίτητα καποιά λογική παρά μόνο αυτή που επιβάλλουμε οι ίδιοι. Φόβος για το θάνατο, για τις αρρώστιες, αγωνία για τη δημιουργία ενός έργου που θα μείνει στην ιστορία. Προβληματικές σχέσεις στην οικογένεια και αδυναμία για να ξεπεραστούν.Δυσκολίες στην επικοινωνία με το αντίθετο φύλο. Καταθλιπτική στο πρώτο μέρος. Έντονο αίσθημα πίκρας. Ο χρόνος παγώνει. Όπως ακριβώς θα θέλαμε. Τα χρόνια περνάνε αλλά μας αρέσει η ιδέα να μείνουμε ίδιοι. Να νικήσουμε στη μάχη που δεν κέρδισε κανείς. Οι φοβίες εκφράζονται με διαφορετικό τρόπο. Όπως εκείνος που ο πρωταγωνιστής διαβάζει το ημερολόγιο της κόρης του ενώ αυτή ζει πολύ μακριά από αυτόν. Οι φοβίες έγιναν πραγματικότητα και είναι δυσβάσταχτες.

Μετά την πρώτη ώρα χάνεται ο ειρμός. Ο Allen σε μια από τις καλύτερες του ταινίες είχε βάλει τον πρωταγωνιστή του κινηματογράφου να βγαίνει έξω από την οθόνη και να ζει αληθινά μπερδεύοντας έτσι την εικονική πραγματικότητα με την πραγματική ζωή. Ο Κάουφμαν το συνεχίζει αλλά χωρίς όρια. Κάθε περαστικός γίνεται μέλος στην ταινία του, όλοι οι χαρακτήρες δεν είναι σταθεροί. Αλλάζουν μορφή, παίρνουν ο ένας τη θέση του άλλου, μπερδεύονται διαρκώς. Ο μελλοντικός εαυτός του πρωταγωνιστή συνυπάρχει με τον τωρινό. Μήπως όμως σχετίζεται και με τον πατέρα του; Όλη η ζωή περνάει μπροστά από τα μάτια μας. Από τη γέννηση μέχρι το θάνατο. Οι πιο διαστροφικές μας σκέψεις γίνονται πραγματικότητα. Η πόλη αδειάζει, το σκηνικό γκρεμίζεται και είμαστε εμείς υπεύθυνοι. Οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στο πιο συναρπαστικό τελευταίο ημίωρο που έχω παρακολουθήσει. Με το μόνο που μπορώ να το συγκρίνω με κριτήριο την αίσθηση που μου άφησαν είναι το Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford. ΄Γινόμαστε υποχείρια χωρίς να το συνειδητοποιύμε. Ζούμε μόνοι επειδή δεν μπορούμε να κρατήσουμε ανεξίτηλες τις σχέσεις μας. Ερημιά, μοναξιά, θλίψη, μηδενισμός και ένα τέλος που δεν είναι συνειδητή επιλογή μας. Σε αυτό το σημείο οι εικόνες και τα χρώματα είναι καλύτερα από ποτέ. Είναι το πιο προσωπικό σημείο της ταινίας και πιθανότατα το πιο προσεγμένο.

Δεν ξέρω αν κάποιος μπορεί να συμφωνήσει με την άποψη μου. Εξαρτάται από το πόσο μπορεί να μιλήσει κατευθείαν μέσα στην καρδιά τους. Από τις φορές που θα δει κάποιος τον εαυτό του μέσα στην ταινία. Όσοι σκεφτόμαστε με παρόμοιο τρόπο και έχουμε τις ίδιες φοβίες θα το λατρέψουμε. Πρέπει να παίξουμε το παιχνίδι χωρίς κανόνες. Καλύτερα με τους δικούς μας που είναι ευμετάβλητοι. Στη σκέψη μας δεν χωράνε περιορισμοί. Έτσι και στην ταινία. Είπα νωρίτερα για τον Όμηρο ότι θέλει να πει πολλά και δεν λέει τίποτα. Η Συνεκδοχή θέλει να πει τα πάντα και φτάνει πολύ κοντά. Υποκλίθηκα μπροστά της. Ελπίζω να κάνουν το ίδιο και πολλοί ακόμα. Σίγουρα το καλύτερα που έχω παρακολουθήσει φέτος. Ρίξτε του μια ματιά. Μπορεί να νιώσετε τα ίδια με μένα.